11 տարի առաջ BBC հեռուստաընկերությունը հարցում անցկացրեց, թե ո՞վ է «հազարամյակի մարդը»:
Ըստ հարցման արդյունքների «հազարամյակի մարդ» ճանաչվեց Մահաթմա Գանդին, երկրորդ հորիզոնակը զբաղեցրեց Լեոնարդո Դա Վինչին, իսկ ահա երրորդ հորիզոնականում Հիսուս Քրիստոսն է:
1869 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Հնդկաստանի ծովափնյա Պորբանդար քաղաքում է լույս աշխարհ է եկել Մոհանդաս Կարամչանդ Գանդին: Գանդիների ընտանիքը ապահովված էր , և երեխաները լավ կրթություն ստանալու հնարավորություն ունեին: Եվ ահա 19 տարեկանումԳանդին ուղևորվում է Լոնդոն` այնտեղի համալսրանում իրավաբանություն ուսումնասիրելու: 1891 թվականին նա վերադառնում է հայրենիք` մասնագիտությամբ աշխատելու: Սակայն, 1893 թվականին Մոհանդասը իրավաբանական աշխատանք է գտնում Հարավային Աֆրիկայում , մեկամյա պայմանագիր է ստորագրում և ուղևորվում այնտեղ:
Հարավային Աֆրիկան այդ ժամանակաշրջանում բրիտանացիների ենթակայության ներքո էր գտնվում: Փորձելով պաշտպանել իր իրավունքները Գանդին` իր համար անսպասելիորեն, ենթարկվում է տեղի իշխանությունների հարձակմանը և տեսնում է, որ այդպիսի հարձակման ենթարկվում են բոլոր բնակիչները: Գանդին սկսում իր և տեղացիների իրավունքների պաշտպանության գործընթացը և միայն 21 տարի անց է հասնում հաջողության:
Գանդին սկսում է մշակել սկզբունքներ, որոնք հիմնված էին արիության, արդարության և ոչ բռնության վրա, որն էլ անվանում է «Սատյագրախա»: Նա գտնում էր, որ նպատակին հասնելու միջոցներն ավելի կարևոր են, քան ինքը` նպատակը: Այս հասկացությունը օգնեց Հնդկաստանին ձեռք բերել անկախություն և ազատության գաղափարախոսությունը ևս մեկ անգամ բարձրաձայնվեց ողջ աշխարհում: Գանդիին այս ամենի համար կոչում էին նաև վեհանձն, իսկ Հնդկաստանում նրա Bapu, այսինքն` Հայր էին անվանում:
1915 թվականին Գանդին վերադառնում է հայրենիք` Հնդկաստան: 15 տարվա ընթացքում նա դառնում Հնդկաստանի ազգայնական շարժման առաջնորդը: Օգտագործելով «Սատյարգրախայի» սկզբունքները` Գանդինգլխավորում է Հնդկաստանի անկախության պայքարը Բրիտանիայիդեմ: Բրիտանացիները հաճախ ձերբակալում էին Գանդիին` Հարավային Աֆրիկայում և Հնդկաստանում ցուցաբերած ակտիվության համար: Ըստ Գանդիի, եթե ազատազրկման համար հիմք կա, ապա բանտում նստելը ազնիվ է: Գանդին իր քաղաքական գործունեության ընթացքում 7 տարի է անցկացրել բանտում:
Գանդին շատ հաճախ դիմում էր նաև ծայրահեղ քայլերի: 1948 թվականի հունվարի 13-ին, երկրում բախումներ են տեղի ունենում , և Գանդին հացադուլ է հայտարարում: Հինգ օր անց ընդիմադիրները խոստանում են դադարեցնել պայքարը և Գանդին ընդհատում է հացադուլը: Հացադուլից 12 օր անց մոլեռանդ-հինդու Նատխուրամ Գոդզեն` Գանդիի հակառակորդը, 3 անգամ կրակում է Մահաթմայի որովայնին և կրծքավանդակին: Գանդին, մահամերձ վիճակում , շարժումներով ցույց է տալիս, որ ներում է մարդասպանին: 1948 թվականի հունվարի 30–ին 78 տարեկան հասկում Մահաթմա Գաննդին` ժպիտը դեմքին, հեռանում է այս աշխարհից:
Ահա բռնութամբ միայն կյանքից հեռացավ ազատության, իրավունքների և ոչ բռնության ջատագովը` Գանդին: Ամեն տարի նրա ծննդյան օրը Հնդկաստանում ազգային տոն է, իսկ ահա աշխարհում` բռնության դեմ պայքարի միջազգային օրն է նշվում: Նա ապրել է չափազանց համեստ կյանքով, կրել է հնդկական ավանդական dhoti: Նույնքան համեստ էր նաև քաղցը հագեցնելու հարցում: Նա ընդունում էր գերազանցապես բուսական սնունդ, հաճախ էլ ոչինչ չէր ուտում ինքնամաքրման և սոցիալական բողոքի համար: Ուստի, զարմանալի չէ, որ տարեց հասակում Գանդին կշռվում էր 45 կգ:
Գանդիի նոթերից.
^ Սկզբում քեզ անտեսում են, հետո քեզ ծաղրում են, հետո պայքարում են քեզ հետ , հետո դու հաղթում ես:
^ Դուք պետք է լինեք այն փոփոխությունը, ինչը դուք ուզում եք տեսնել աշխարհում:
^ Ինչ էլ որ անեք, դա բավարար չի լինի, բայց շատ կարևոր է, որ դուք դա անեք:
^ Աստված չունի կրոն:
^ Սկզբում քեզ անտեսում են, հետո քեզ ծաղրում են, հետո պայքարում են քեզ հետ , հետո դու հաղթում ես:
^ Դուք պետք է լինեք այն փոփոխությունը, ինչը դուք ուզում եք տեսնել աշխարհում:
^ Ինչ էլ որ անեք, դա բավարար չի լինի, բայց շատ կարևոր է, որ դուք դա անեք:
^ Աստված չունի կրոն:
Հ.Գ.Ալբերտ Էնշտեյն. «Հնարավոր է, որ հետագա սերունդները արդեն չհավատան, որ նման մարդը` սովորական միս ու արյունից, քայլել է այս երկրի վրա»…
